نقد و تحلیل مقایسه ای منطق داستانی بهرام گور در شاهنامه و متون تاریخی قدیم

نویسندگان

افسانه حسن زاده دستجردی

چکیده

دو نوع متفاوت روایت تاریخی و روایت شاعرانه از داستان بهرام گور وجود دارد. در یک سو، دیدگاه تاریخ نویسان و در سوی دیگر، نگاه فردوسی به عنوان شاعری داستان پرداز درباره­ این موضوع می­باشد در این مقاله، تلاش نگارنده بر آن است که بر اساس تعریف دو نوع نگاه تاریخی و شاعرانه، به این تفاوت دیدگاه ها صورت تحقیقی بدهد. برخی از تفاوت ها، دخالت عمیقی در سیر و طرح روایت ندارند و تنها به لحاظ کمّی و آماری اختلاف هایی در برخی از عناصر نه چندان مؤثّر در داستان به وجود می آورند. اختلاف نظر فردوسی و تاریخ نویسان درباره زمان تولد، سّن، مدت پادشاهی بهرام و... از این گونه اند. دسته ای دیگر از تفاوت ها، دیگرگونگی نگاه ها را در نوع طرّاحیِ روایت و عواملی چون شخصیت پردازی، طرح، انسجام متن و... می رسانند. بی تردید مهم ترین علت وجود این اختلافات را باید در تفاوت شیوه بیان متن ادبی و متن تاریخی جست؛ متن ادبی دارای سبک و بیان زبانی متمایزی از متن تاریخی است. البتّه در شکل گیری این اختلاف ها، مسایلی چون مقتضیات اجتماعی و مذهبیِ زمان فردوسی هم دخیل بوده اند که در این مقاله به اختصار بررسی شده اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

داستانی از چند چشم‌انداز (مطالعهٔ تطبیقی تاج‌ستانی بهرام گور در شاهنامه و منابع تاریخی)

بهرام پنجم یا بهرام گور (420-438 م.) یکی از پادشاهانی است که یاد و خاطره‌ی زندگی و فرمانروایی او در منابع تاریخی و ادبی دوره‌ی اسلامی، با شاخ و برگ‌های داستانی و افسانه‌ای آمیخته شده است. بهرام، پادشاه تاریخ و افسانه‌هاست و داستان‌ها و افسانه‌های بسیاری درباره‌ی او بازگو می‌شود و گهگاه حتی چهره‌ی یک پادشاه افسانه‌ای یا پهلوانی جنگاور به خود می‌گیرد. یکی از شناخته‌شده‌ترین داستان‌ها درباره‌ی بهر...

متن کامل

بررسی و مقایسه دو چهره نیمه تاریخی شاهنامه (بهرام گور و بهرام چوبین) بر اساس نظریه قدرت

  بهرام گور و بهرام چوبین از چهره‌های برجسته شاهنامه‌اند. به نظر می رسد، داستان زندگی این دو قهرمان، درگذر زمان دستخوش روایتهای افسانه‌ای و عامیانه شده و تا اندازه‌ای در هاله رمز و ابهام فرو رفته است. تشابه در برخی از روایات و حوادث زندگی این دو، این فرضیه را قوّت می بخشد که این وقایع مربوط به زندگی یک نفر است. با وجود این از خلال ابیات شاهنامه می‌توان تا حدودی به شخصیت واقعی آنها پی برد. داستان...

متن کامل

کیخسرو و بهرام (خوانش بینامتنی شاهنامه و هفت پیکر از منظر شخصیت پردازی اسطوره‌گونه کیخسرو و بهرام گور)

شاهنامه به عنوان الگوی سرآمد حماسه‌های ایرانی، منشأ خلق آثار متعدد حماسی پس از خود شده است. در این پژوهش با خوانشی بینامتنی، اثرگذاری شاهنامه بر هفت‌پیکر نظامی در خلق شخصیت اسطوره‌گونۀ بهرام گور بررسی شده است. پژوهش حاضر در پی یافتن مواردی از داستان و شخصیت اسطوره‌ای کیخسرو در شاهنامه است که الهام‌بخش شخصیت‌‌پردازی نظامی در پردازش شخصیت بهرام گور بوده است؛ بد...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

بررسی شخصیت تاریخی ، اسطوره ای و ادبی بهرام گور

بهرام گور از شخصیت های بزرگ تاریخی است که توانسته است با راه یافتن به دنیای جادویی هنر و ادبیات، بخشی از آثار نویسندگان و شاعران را به خود اختصاص دهد و چهره ی تاریخی او تا حدی رنگ اسطوره و خیال گیرد و راز آلود و مبهم گردد. در این تحقیق ابتدا از لابه لای متون تاریخی چهره ی تاریخی بهرام گور مورد بررسی قرار می گیرد. پس از آن از میان همین آثار تاریخی و متون ادبی که سرگذشت بهرام را مورد طبع آزمایی ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت

ناشر: دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN 2382-9575

دوره 1

شماره 2 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023